1.2

Richtlijn

Medicatiebewaking

Risico

Geen gelijktijdig gebruik van een laxans met een sterk opioïde kan leiden tot de bijwerking obstipatie. Deze bijwerking kan een risico geven op gezondheidsschade bij de patiënt.

Indicator

Ligt het percentage patiënten met sterke opioïden waarbij gelijktijdig gebruik van een laxans boven de ondergrens van 47%?

• Ja
• Nee

Toelichting ondergrens

Voor deze - en alle volgende - ondergrenzen geldt dat deze is bepaald aan de hand van de scores van apotheken over 2017. Deze ondergrenzen zijn bepaald als mediaan van alle landelijke scores minus 1,5 keer de standaarddeviatie. De ondergrens is nooit hoger dan 90%

Rapportageperiode

Kalenderjaar 2018

Medicatie

Opioïd: 
N02AA01 (Morfine), N02AA03 (Hydromorfon),N02AA04 (Nicomorfine), N02AA05 (Oxycodon), N02AB02 (Pethidine), N02AB03 (Fentanyl), N02AC01 (Dextromoramide), N02AD01 (Pentazocine), N02AE01 (Buprenorfine), N02AF02 (Nalbufine), N02AX06 (Tapentadol), 

Laxans: 
A06A zonder A06AA (Emolientia) en zonder A06AG (Klysma’s) 
A02AA02 (magnesiumoxide) 

A02AA04 (magnesiumhydroxide)

Motiliteitsremmende middelen: 
A07DA (motiliteitsremmende middelen)

Gebruiker

Met een gebruiksperiode van tenminste 3 dagen in de rapportageperiode op basis van afleveringen in dit jaar en/of in de voorafgaande 3 maanden

Aflevering motilititeitsremmende middelen

Aflevering in de rapportageperiode

Gecorrigeerde gebruiksperiode

Binnen de 'gebruikers' de gebruiksperioden van de medicatiegroepen bij deze indicator corrigeren voor overlappende afleveringen; voor opioïden wordt gecorrigeerd op stofniveau (ATC_5).

Standaard gebruiksperiode

Indien bij 'opioïden' geen dag gebruik door de apotheek is ingevuld, houden wij standaard 14 dagen als gebruiksperiode aan.
Indien bij 'laxantia' geen dag gebruik door de apotheek is ingevuld, houden wij standaard 30 dagen als gebruiksperiode aan

Gelijktijdig gebruik 3 dagen

Overlappende gebruiksperioden van 'opioïde' en 'laxans' voor tenminste 3 dagen in de rapportageperiode onafgebroken

Passant

Standaard uitgesloten van deze selecties zijn passanten. Een passant is iemand die in een periode van 2 jaar slechts één voorschrift (ongeacht het geneesmiddel) verstrekt heeft gekregen of eenmalig verschillende voorschriften in maximaal 4 opeenvolgende dagen

Selecties

Exclusie: 'Passant' of 'aflevering' 'motiliteit remmende middelen' 

A: Patiënten met 'gebruik' van 'opioïden' 
B: Patiënten uit 'A' die tenminste 1 keer in de rapportageperiode 'gelijktijdig gebruik' hadden van een 'laxans'

Teller

B

Noemer

A

Percentage

B / A boven de ondergrens van 47%

Onderbouwing

De NHG-Standaard Pijn (2016) vermeldt bij starten van een opioid het direct preventieftoevoegen van een laxans, en verwijst hiervoor door naar de NHG Standaard Obstipatie. Deze NHG Standaard (2010) beveelt lactulose en macrogol als eerste keuze aan.

Type indicator

Uitkomst van processen met een ondergrens