1.4

Richtlijn

Medicatiebewaking

Risico

Patiënten die methotrexaat gebruiken zonder gelijktijdig gebruik van foliumzuur of folinezuur lopen meer risico op bijwerkingen.

Indicator

Ligt het percentage patiënten met hoog gedoseerd foliumzuur (boven 2.2 DDD per dag) bij methothrexaat gebruik voor reumatische aandoeningen

boven de ondergrens van 90%?

• Ja
• Nee

Toelichting ondergrens

Voor deze - en alle volgende - ondergrenzen geldt dat deze is bepaald aan de hand van de scores van apotheken over 2017. Deze ondergrenzen zijn bepaald als mediaan van alle landelijke scores minus 1,5 keer de standaarddeviatie. De ondergrens is nooit hoger dan 90%

Rapportageperiode

Kalenderjaar 2018

Medicatie

Methotrexaat bij reumatische aandoeningen:
L04AX03, L01BA01 (MTX oraal) op basis van een dosering <=40mg / week.

Redenering dosering: maximale dosering bij reuma: 40 mg/ week, 1 DDD = 2.5 mg; 40 mg = 16 DDD per  week en 2,29 DDD per dag.

  Foliumzuur of folinezuur:
  B03BB01 PRK: 65587, 96660, 6017

Aflevering

Aflevering in de rapportageperiode of in de voorafgaande 6 maanden voor ‘foliumzuur’ of ‘folinezuur’of de voorafgaande 3 maanden voor ‘methotrexaat’

Gebruiker

Met een gebruiksperiode van minimaal 1 dag in de rapportageperiode op basis van ‘ afleveringen’.

Gecorrigeerde gebruiksperiode

Binnen de 'gebruikers'  de gebruiksperioden van de medicatiegroepen bij deze indicator op groepsniveau van de geneesmiddelen corrigeren voor overlappende afleveringen

Standaard gebruiksperiode

Indien bij ‘foliumzuur’ geen daggebruik door de apotheek is ingevuld, houden wij standaard 30 dagen als gebruiksperiode aan.

Tegelijkertijd gebruiker

Overlap van de 'gecorrigeerde gebruiksperiode' van 'gebruiker' 'methotrexaat' en 'gebruiker' van 'foliumzuur’ of ‘folinezuur’ voor tenminste 1 dag onafgebroken  in de rapportageperiode, ofwel een ‘aflevering’ van ‘foliumzuur’ of ‘folinezuur’ binnen 5 dagen voor of na de ‘aflevering’ van ‘methotrexaat’.

Passant

Iemand die in een periode van 2 jaar slechts één voorschrift (ongeacht het geneesmiddel) verstrekt heeft gekregen of eenmalig verschillende voorschriften in maximaal 4 opeenvolgende dagen

Selecties

Exclusie: 'Passant'

A: 'Gebruiker' van 'methotrexaat bij reuma’ op basis van een dosering <=40 mg  / week
B: Aantal patiënten uit ‘A’ die ‘ tegelijkertijd gebruiker’ zijn van ‘foliumzuur’ of ‘folinezuur’ '  in de rapportageperiode

Teller

B

Noemer

A

Percentage

B / A boven de ondergrens van 90%

Onderbouwing

Volgens de CBO-richtlijn Reumatoïde artritis (2009) is standaard foliumzuursuppletie nodig van ten minste 5 mg per week, veelal 5-10 mg per week, ten minste 24 uur na inname van methotrexaat; de foliumzuurdosering moet worden verdubbeld als de methotrexaatdosering 15 mg per week of hoger is. Dit vermeld tevens de NHG –Standaard Artritis (2009), waarbij patiënten die methotrexaat gebruiken ter voorkoming van bijwerkingen 1 mg foliumzuur per dag (of 5-10 mg per week) voorgeschreven dienen te krijgen.

Type indicator

Uitkomst van processen met een ondergrens

Achtergrondinformatie

Door de werking van methotrexaat, een foliumzuurantagonist, wordt de foliumzuurstatus negatief beïnvloed. Hierdoor kunnen bijwerkingen optreden zoals aantasting van het slijmvlies van mond en maagdarmkanaal (pijnlijke plekke of zweren in de mond, diarree, bloed in de ontlasting). Toevoegen van folium- of folinezuur vermindert de bijwerkingen zonder de effectiviteit van methotrexaat negatief te beïnvloeden.