SFK telt 1.000-ste apotheek

De duizendste apotheker (apotheek Orion te Eindhoven) heeft zich onlangs als deelnemer aangemeld bij de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK). Reden genoeg om eens even wat SFK-feiten op een rijtje te zetten:

Twee op de drie

De SFK verzamelt sinds 1990 gedetailleerde gegevens over het genees- en hulpmiddelengebruik in Nederland. De SFK betrekt deze gegevens van een apothekenpanel waarbij nu dus 1.000 openbare apotheken zijn aangesloten. Dit betekent dat grofweg twee op de drie openbare apotheken in ons land ieder kwartaal computerbestanden aanlevert aan de SFK. Deze 1.000 apotheken bedienen tezamen een patiëlenpopulatie van 9 miljoen Nederlanders die jaarlijks zo'n 70 miljoen keer een genees- of hulpmiddel krijgen afgeleverd. Per verstrekking registreert de SFK gegevens over het middel dat verstrekt is, de apotheek die het middel verstrekt heeft, de zorgverzekeraar die de verstrekking al of niet vergoed, de arts die het middel heeft voorgeschreven en de patiël die het middel verstrekt heeft gekregen.

Privacy

Bij het registreren van deze enorme hoeveelheid gegevens, gaat de SFK uiterst zorgvuldig om met de privacy van betrokkenen. Een privacyreglement waarborgt de privacy van de deelnemende apothekers. Ten aanzien van de voorschrijvende arts en de patiël verzamelt de SFK alleen geanonimiseerde gegevens. De identiteit van de arts wordt aan het zicht van de SFK ontnomen door een versleutelcode die alle deelnemende apothekers afzonderlijk in hun apotheeksysteem invoeren. De identiteit van de patiël blijft verborgen, doordat de SFK gebruikmaakt van het volgnummer dat de persoon in kwestie in een apotheek heeft toegekend gekregen.

Meer dan representatief

Met een dekkingsgraad van 63,3 procent beschikt de SFK over de meest omvangrijke onderzoekspopulatie als het gaat om gegevens over het extramurale geneesmiddelengebruik in ons land. Hierbij hanteert de SFK als stelregel, dat de omvang van de gegevensverzameling niet ten koste mag gaan van de actualiteit ervan. Via het Pharmaceutisch Weekblad publiceert de SFK niet zelden als eerste de nieuwste trends in het geneesmiddelengebruik en de geneesmiddelenuitgaven.

In sommige regio's zijn de gegevens van de SFK meer dan representatief. In gebieden als Almere, Rijk van Nijmegen en Groot Twente zijn (vrijwel) alle openbare apotheken bij de SFK aangesloten. De complete dekking is in sommige gevallen terug te voeren op het feit dat de SFK (substitutie)afspraken met de regionale zorgverzekeraar monitort. In andere gevallen houdt de complete dekking verband met het feit dat de openbare apotheken onderling gegevens uitwisselen via het SFK Data Warehouse. Het SFK Data Warehouse is een geavanceerde vorm van informatietechnologie waarbij de aangesloten apotheken via een afgeschermde structuur op het Internet gegevens kunnen uitwisselen en raadplegen.

Met cijfers meer mans?

Van de 1.000 apothekers die bij de SFK zijn aangesloten behoren slechts 272 personen tot het vrouwelijke geslacht. Een opvallend laag cijfer, gezien het feit dat het beroep apotheker door een relatief groot aantal vrouwen wordt beoefend. Inmiddels tellen de universiteiten zelfs meer vrouwelijke farmaciestudenten dan mannelijke. De verklaring voor de lagere populariteit bij de vrouwen moet gezocht worden bij het feit dat vrouwelijke apothekers in beperktere mate het apotheekeigenaarsschap ambiëren: 28% van de gevestigde apothekers is vrouw.

Softwarehuizen

Ieder apotheekcomputersysteem beschikt over een module waarmee SFK-gegevensbestanden kunnen worden aangemaakt, zodat in beginsel iedere apotheek zich bij de SFK kan aansluiten. Dit neemt niet weg dat de deelnamegraad per softwarehuis verschilt. Opeenvolgend luidt de participatiegraad: CB'81 (42%), Euroned (56%), Cendata (61%), MicroBais (65%), AUVA (74%) en PharmaPartners (74%).

Naamsbekendheid

Niet alleen het aantal aangesloten apotheken, maar ook de naamsbekendheid van de SFK is de afgelopen jaren sterk gegroeid. Alhoewel gezegd moet worden dat men nog wel eens moeite heeft met de correcte spelling. Zo spreekt men meer dan eens van SKF i.p.v. SFK en komt ook de Stichting Farmaceutische Kerngetallen regelmatig langs. Maar ach, belangrijker is dat onze cijfers kloppen!

Figuur 1: SFK-participatiegraad per provincie