5 nov 1999, Pharmaceutisch Weekblad, Jaargang 134 Nr 44

Het gebruik van het geneesmiddel Ritalin dat wordt toegepast bij hyperactieve kinderen vertoont een explosieve groei van meer dan 60 %. Een ontwikkeling die ook producent Novartis verrast, gezien het feit dat men medio oktober moest melden dat zij door hun voorraad Ritalin heen waren. Aan het begin van de maand oktober waarschuwde de apothekersorganisatie KNMP nog tegen het gebruik van dit middel. Volgens de KNMP is er te weinig oog voor de gevaren van Ritalin, zoals maagklachten en slaapstoornissen. In de Verenigde Staten is het gebruik van Ritalin omstreden. Daar gebruiken scholieren het als alternatieve drug. Hoewel er geen aanwijzingen zijn dat dit in Nederland ook het geval is, is de verdubbeling van het gebruik onder pubers opvallend.

Niet nieuw

Het gebruik van Ritalin vertoont voor het tweede achtereenvolgende jaar een extreme toename. In 1997 werd Ritalin 65.600 keer via de openbare apotheek verstrekt. In 1998 liep het aantal verstrekkingen op tot 98.800. Als de groei die zich gedurende de eerste helft van dit jaar voordeed verder doorzet, zal Ritalin in 1999 zo'n 160.000 keer via de openbare apotheek worden afgeleverd. Dit betekent dat er in twee jaar tijd tweeënhalf keer zo veel van het middel wordt afgezet. Met de 160.000 verstrekkingen is inclusief de receptregelvergoeding een omzet van ƒ 6 miljoen gemoeid. Opmerkelijk is dat Ritalin zeker geen nieuwe verschijning is op de Nederlandse markt. Het middel is al sinds 1984 in ons land verkrijgbaar.

Voorschrijver

In 49 % van alle gevallen is bekend dat Ritalin is voorgeschreven door een specialist. In 44 % van de gevallen is de huisarts als voorschrijver geregistreerd (Figuren 1 en 2). Uit de cijfers van de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) blijkt dat bij de huisartsen zich de sterkste groei voordoet: een toename van 71 % (Figuur 3). Hierbij moet worden opgemerkt dat de SFK (nog) niet kan onderscheiden in hoeverre dit de voortzetting van specialistenreceptuur betreft.

Pubers

85 % van de gebruikers van Ritalin is jonger dan twintig jaar. Er is min of meer sprake van een fifty fifty-verhouding tussen het gebruik bij kinderen (0 - 9 jaar) en tieners (10 - 19 jaar). Twee jaar terug was het gebruik bij kinderen nog twee keer zo groot als bij tieners.

Sindsdien heeft het gebruik onder pubers een versnelling doorgemaakt met de verdubbeling van het gebruik gedurende het begin van dit jaar als voorlopige uitschieter (Figuur 3).

Figuur 1: gebruik Ritalin naar voorschrijver

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

Figuur 2: gebruik Ritalin naar leeftijdsgroep

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

Figuur 3: ontwikkeling gebruik methylfenidaat 1998 - 1999