Twee weken geleden meldde de Stichting Farmaceutische Kengetallen in deze rubriek dat zowel het aantal voorschiften als de uitgaven aan WTG-geneesmiddelen in de eerste drie kwartalen van 2006 met 6,5 procent toenamen. Voor beide geldt bovendien dat ruim een derde van deze groei kan worden toegeschreven aan tien geneesmiddelen. Daar waar huisartsenreceptuur meer bijdraagt aan de groei van het aantal voorschriften, spelen specialisten een grotere rol in de groei van de uitgaven.

Sterkste groeiers in voorschriften

In absolute zin namen de voorschriften van simvastatine het meeste toe. De procentuele groei was veel hoger dan in de eerste drie kwartalen van 2005. Toen nam het aantal voorschiften met 12 procent toe, terwijl dit percentage in 2006 op 25 uitkwam. Bij het concurrerende geneesmiddel atorvastatine gebeurde precies het tegenovergestelde. Het aantal voorschiften voor dit geneesmiddel nam in 2006 toe met 14 procent, terwijl het een jaar daarvoor met 22 procent toenam. Gemiddeld stegen alle voorschiften voor statines met 17 procent. Atorvastatine verliest overigens niet alleen marktaandeel aan simvastatine, maar ook aan de twee meest recent geïntroduceerde cholesterolverlagers, rosuvastatine en de combinatie van simvastatine met ezetimib. Beide groeiden procentueel meer dan de gemiddelde statine, maar was echter (nog) niet voldoende voor een top 10 notering.

De helft van de geneesmiddelen die tot de top 10 van de meest verstrekte geneesmiddelen horen, zien wij ook terug in de top 10 van sterkste groeiers. Naast het eerder genoemde simvastatine zijn dit metoprolol, omeprazol, acetylsalicylzuur en metformine. Opvallend is verder dat het stijgingspercentage van de geneesmiddelen in de top 10 in de meeste gevallen ook hoger was dan in het voorafgaande jaar. Vooral het aantal voorschriften van huisartsen steeg relatief sterk. Bij de meeste geneesmiddelen in de top 10 nam het aandeel van de huisartsenvoorschriften toe. Uitzondering vormde pantoprazol. Bij voorschriften van specialisten vertoonde pantoprazol dan ook de sterkste groei. Als een specialist een protonpompremmer voorschrijft is dit inmiddels in de helft van de gevallen pantoprazol. Bij huisartsen is dit ongeveer een derde.

Sterkste groeiers in uitgaven

Kijkend naar de uitgaven zien we dat atorvastatine in de eerste drie kwartalen de sterkste stijging vertoonde. De uitgaven aan dit geneesmiddel groeide met 10 procent. Dit is iets lager dan het percentage waarmee aantal voorschiften is toegenomen, omdat de prijs van atorvastatine onder invloed van de WGP (Wet Geneesmiddelen Prijzen) afnam. Simvastatine vertoonde een hoger groeipercentage dan atorvastatine, maar de uitgaven namen in absolute zin minder toe omdat met name de generieke varianten van simvastatine door het geneesmiddelenconvenant per voorschrift veel goedkoper zijn dan atorvastatine.

Veel geneesmiddelen zoals atorvastatine, simvastatine, pantoprazol en rosuvastatine behoren zowel tot de sterkste groeiers in voorschriften als in kosten. Dit geldt niet voor etanercept en aldilumab. Deze middelen worden relatief weinig voorgeschreven maar zijn dermate kostbaar dat ze evengoed een belangrijk deel van de uitgavenstijging voor hun rekening nemen. Omdat dit soort middelen vooral door de specialist worden voorgeschreven, drukken specialisten een duidelijk stempel op de uitgavengroei.

In de top 10 van geneesmiddelen met de sterkste uitgavengroei komen drie COPD-middelen voor inhalatie voor. Dit is vooral het gevolg van verschuivingen binnen de groep van dit soort middelen. Combinaties van salmeterol of formoterol met een corticosteroïd, evenals tiotropium vertonen een sterke uitgavengroei, terwijl vrijwel alle andere COPD-middelen voor inhalatie terrein verliezen.

Tabel 1: Top 10: Groei aantal voorschriften 2006 t.o.v. 2005 (kwartaal 1 t/m 3)

Naam Soort geneesmiddel Groei In %
1 simvastatine (generiek, Zocor®) cholesterolverlagend 336.000 25%
2 metoprolol (generiek, Lopresor®, Selokeen®) bij angina pectoris en verhoogde bloeddruk 289.000 13%
3 omeprazol (generiek, Losec®) remt maagzuurproductie 267.000 17%
4 acetylsalicylzuur (generiek, Asperine®) bloedplaatjes-aggregatieremmer 217.000 13%
5 hydrochloorthiazide (generiek) bij hoge bloeddruk en hartfalen 199.000 20%
6 metformine (generiek, Glucophage®) bij diabetes (type 2) 197.000 16%
7 pantoprazol (Pantozol®) remt maagzuurproductie 171.000 17%
8 atorvastatine (Lipitor®) cholesterolverlagend 160.000 14%
9 perindopril (Coversyl®) bij hoge bloeddruk en hartfalen 118.000 33%
10 amlodipine (generiek, Norvasc®) bij angina pectoris en verhoogde bloeddruk 115.000 15%
Totaal 2.070.000
Aandeel in totale groei 34%

Tabel 2: Top 10: Groei uitgaven 2006 t.o.v. 2005 (kwartaal 1 t/m 3)

Naam Soort geneesmiddel Groei In %
1 atorvastatine (Lipitor®) cholesterolverlagend 11.274.000 10%
2 simvastatine (generiek, Zocor®) cholesterolverlagend 8.503.000 21%
3 etanercept (Enbrel®) * bij reuma 7.400.000 22%
4 adalimumab (Humira®) * bij reuma 7.400.000 27%
5 pantoprazol (Pantozol®) remt maagzuurproductie 7.330.000 11%
6 salmeterol/fluticason (Seritide®) bij aandoening luchtwegen 7.050.000 9%
7 tiotropium (Spiriva®) bij aandoening luchtwegen 5.683.000 17%
8 formoterol/budosenide (Symbicort®) bij aandoening luchtwegen 5.580.000 18%
9 rosuvastatine (Crestor®) cholesterolverlagend 5.343.000 20%
10 pregabaline (Lyrica®) bij epilepsie en zenuwpijn 5.149.000 121%
Totaal 70.713.000
Aandeel in totale groei 37%
Bron: De Stichting Farmaceutische Kengetallen
Dit is een publicatie van de Stichting Farmaceutische Kentgetallen. Overname van tekst, gegevens, tabellen of grafieken is toegestaan mits onder volledige bronvermelding.