Werkdruk in apotheek stabiliseert

Op 1 januari 2002 waren er volgens opgave van het Pensioenfonds Medewerkers Apotheken (PMA) 13.563 personen werkzaam als apothekersassistent in een openbare apotheek. Ten opzichte van het voorgaande jaar betreft dit een stijging van 540 personen (+ 4,1%). In effectieve zin wordt de stijging enigszins teniet gedaan, doordat steeds meer apothekersassistenten er de voorkeur aangeven om parttime te werken. Zo daalde de gemiddelde werkweek onder apothekersassistenten van 26,3 uur naar 25,8 uur. Omdat het geneesmiddelengebruik het afgelopen jaar niet zo sterk gestegen is als in voorgaande jaren, viel de werkdruk – gemeten in het aantal voorschriften per fulltime assistenten – marginaal lager uit dan in 2001. In dat jaar piekte de werkdruk.

Verwerkingsgraad

De verwerkingsgraad, het aantal voorschriften in relatie tot het aantal apothekersassistenten (omgerekend naar fulltime basis), is een goede maatstaf om te beoordelen of het personeelsbestand zich verhoudt tot de werkdruk in de apotheek. In 2002 komt de gemiddelde verwerkingsgraad uit op 14.374 voorschriften per fulltime apothekersassistent. Dit is een half procentje lager dan in 2001. Bij de berekening van de verwerkingsgraad wordt uitgegaan van de verstrekte WTG- en Buiten-WTG-geneesmiddelen ongeacht of deze vergoed worden door de zorgverzekeraar. Medische hulpmiddelen zoals stoma- en incontinentiematerialen en pure handverkoopartikelen die ook vrij verkrijgbaar zijn in drogisterij of supermarkt (en niet geregistreerd worden via het apotheekinformatiesysteem) worden niet meegeteld bij de vaststelling van de verwerkingsgraad.

Grote behoefte aan deeltijdwerk

Een fulltime apothekersassistent werkt 36 uur per week. De gemiddelde werkweek onder apothekersassistenten komt in 2002 uit op 25,8 uur per week. In vergelijking met een jaar geleden is dit een daling van 2%. Apothekersassistent is een typisch vrouwenberoep. Nauwelijks 1 procent van de apothekersassistenten in ons land is man. Van alle apothekersassistenten werkt slechts 31,5% fulltime. Drie jaar geleden had nog 42% van de apothekersassistenten een voltijdse betrekking. Iets meer dan de helft van alle apothekersassistenten werkt per week 24 uur of minder. Bij oudere apothekersassistenten loopt dit aandeel zelfs op tot driekwart. Ongetwijfeld speelt de wens om werk en gezin te kunnen combineren een belangrijke rol bij de grote behoefte aan deeltijdwerk.

Ondersteunende apotheekmedewerkers

Veel apotheken kampen met een tekort aan personeel. Uit onderzoek dat de Stichting Farmaceutische Kengetallen begin 2002 heeft verricht, bleek dat toen één op de drie apotheken op zoek was naar een apothekersassistent. Met het aantrekken van apotheekhulpen en andere ondersteunende medewerkers proberen diverse apotheken het tekort aan apothekersassistenten enigszins op te vangen. Daarnaast leidt intensievere dienstverlening zoals bezorging van geneesmiddelen aan huis er ook toe dat apotheken meer medewerkers aantrekken voor ondersteunende taken. In vier jaar tijd is het aantal overige apotheekmedewerkers verdubbeld. Het afgelopen jaar steeg het aantal ondersteunende medewerkers in openbare apotheken van 3.845 tot 4.497 personen. Ook hierbij gaat het in veruit de meeste gevallen (83%) om vrouwen. Slechts 17% van de ondersteunende medewerkers werkt fulltime. Gemiddeld werken zij een kleine 20 uur per week.

Figuur 1: ontwikkeling verwerkingsgraad in de openbare apotheek