Vergrijzing kost € 25 miljoen per jaar

Het geneesmiddelengebruik onder ouderen is het afgelopen jaar met 3% gestegen. De geneesmiddelenuitgaven namen bij personen van 65 jaar en ouder met 9% toe. De uitgaven in deze leeftijdscategorie stijgen meer dan gemiddeld. Dit wordt in belangrijke mate verklaard door de toenemende vergrijzing van onze bevolking. Op dit moment wonen er in ons land 2,2 miljoen personen van 65 jaar of ouder. Dit aantal komt overeen met 13,7% van de totale bevolking. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek zal het aantal ouderen in ons land over twintig jaar ruim anderhalf keer zo groot zijn als nu. Eén op de vijf Nederlanders zal dan 65 jaar of ouder zijn. De vergrijzing leidt ertoe dat de totale geneesmiddelenuitgaven jaarlijks met € 25 miljoen extra stijgen.

Drievoudig

Het afgelopen jaar is er per Nederlander € 252 aan geneesmiddelen uitgegeven. Bij personen in de leeftijd van 65 tot en met 74 jaar gaat het om een bedrag van € 625 per individu (figuur 1). Bij ouderen van 75 jaar en ouder belopen de uitgaven inmiddels € 817 per persoon; meer dan drie keer zoveel als de gemiddelde Nederlander. De hogere uitgaven zijn terug te voeren op het navenant hogere geneesmiddelengebruik onder ouderen (figuur 2). Het gemiddeld aantal voorschriften dat jaarlijks bij de apotheek wordt ingediend loopt bij de hoogste leeftijdscategorieën op tot 20 per persoon respectievelijk 34 per persoon. Bij vier van de vijf recepten die 65-plussers inleveren bij de apotheek gaat het om een herhaling van een geneesmiddel dat zij eerder voorgeschreven hebben gekregen. De doorsnee 65-plusser gebruikt dagelijks drie verschillende geneesmiddelen naast elkaar.

Als de overheid de komende tijd besluit om bij de zorguitgaven in het algemeen en de geneesmiddelenuitgaven in het bijzonder een (hoger) eigen risico voor de patiënt te introduceren, dan zullen met name ouderen hier nadeel van ondervinden.

Toppers

In 2002 is er € 3,7 miljard aan geneesmiddelen verstrekt via de openbare apotheek. Van dit bedrag is ruim € 1,4 miljard, ofwel 38%, terug te voeren op personen van 65 jaar en ouder. Bij middelen als anti-trombotica (64% van de uitgaven aan deze middelen), botstructuur en botmineralisatie beïnvloedende middelen (68%) en vaatverwijders (81%) bepalen ouderen een zeer groot aandeel van de geneesmiddelenuitgaven.

Bij de 65-plussers is het meeste geld gemoeid met het gebruik van maagzuurremmers (€ 154 miljoen, 11% van de totale uitgaven in deze leeftijdsgroep), cholesterolverlagers (€130 miljoen, 9%) en middelen bij hoge bloeddruk (€ 64 miljoen, 5%). Vooral de uitgaven voor cholesterolverlagers nemen snel toe. Tot de meest gebruikte geneesmiddelen bij ouderen behoren de bloedverdunner acetylsalicylzuur (1,4 miljoen voorschriften), het slaapmiddel temazepam (1,3 miljoen voorschriften), de plaspil furosemide (1,2 miljoen voorschriften) en het kalmeringsmiddel oxazepam (1,2 miljoen voorschriften).

Figuur 1: geneesmiddelenuitgaven naar leeftijd in 2002

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

Figuur 2: geneesmiddelengebruik naar leeftijd in 2002 (in aantallen voorschriften)