Ga naar inhoud. | Ga naar navigatie

U bent hier: Home / Publicaties / SFK nieuws in PW / 2004 / Geneesmiddelgebruik bij jonge mensen

Geneesmiddelgebruik bij jonge mensen

17 december 2004, Pharmaceutisch Weekblad, Jaargang 139 Nr 51

Kinderen gebruiken andere geneesmiddelen dan volwassenen. De aard van de aandoeningen waarvoor geneesmiddelen aan kinderen worden voorgeschreven, varieert naar de leeftijd.

Zo blijken aan neonaten en zuigelingen (0 tot 2 jaar) voornamelijk middelen tegen bacteriële infecties en huidproblemen te worden voorgeschreven (tabel 1). Ook hoog staat vitamine K (fytomenadion) dat als profylaxe voor bloedstollingrisico’s wordt voorgeschreven aan alle pasgeborenen. Bij de iets oudere kinderen (2 tot 12 jaar) staan luchtwegantibiotica op de eerste plaats, gevolgd door twee middelen bij benauwdheidklachten (tabel 2). Aan adolescenten (12-18 jaar) is het meest voorgeschreven geneesmiddel de anticonceptiepil (tabel 3). Wanneer die buiten beschouwing wordt gelaten zijn het de middelen bij cariësprofylaxe, tegen benauwdheid en bij ADHD die de hoogste omzet (in voorschriften) hebben. Dit blijkt uit cijfers van de Stichting Farmaceutische Kengetallen.

Top 10

Onderaan deze rubriek staan drie Top-10-tabellen van de geneesmiddelen die het meest aan kinderen (in verschillende leeftijdscategorieën ingedeeld) zijn verstrekt. De in de Top-10 vermelde geneesmiddelen zijn uitsluitend de middelen die op voorschrift van een arts zijn verstrekt. Een deel van de veel voorgeschreven geneesmiddelen is ook zonder recept bij apotheker en drogist verkrijgbaar. Het betreft hier dus slechts een (beperkt) deel van het daadwerkelijke gebruik. Vaccins uit het rijksvaccinatieprogramma zijn niet vermeld omdat de distributie niet via de openbare apotheek plaatsvindt.

Registratie

De indeling in neonaten en zuigelingen, kinderen en adolescent wordt gehanteerd door de EMEA, de Europese registratie autoriteit, die toeziet op de registratie van geneesmiddelen. Van belang voor de registratie is dat kinderen in verschillende ontwikkelingsstadia verschillend reageren op geneesmiddelen. Om geneesmiddelen officieel bij kinderen te mogen gebruiken, dienen de geneesmiddelen ook voor gebruik bij kinderen te worden geregistreerd. Daartoe moeten fabrikanten bewijzen van veiligheid en effectiviteit bij kinderen aan de registratieautoriteiten overleggen.

Het is niet verplicht om geneesmiddelen bij kinderen te testen, tenzij het om geneesmiddelen gaat die speciaal voor kinderen zijn bestemd. Onderzoek bij kinderen kost veel geld, elke leeftijdsgroep dient apart te worden onderzocht. De farmaceutische industrie ziet er daarom in veel gevallen van af. In de praktijk blijkt dat veel van deze middelen, ondanks dat ze niet voor kinderen zijn geregistreerd, veilig kunnen worden voorgeschreven aan kinderen. Dat is het geval als in de loop der tijd meer en meer bekend wordt over het gebruik bij kinderen. Zoals blijkt uit tabel 2, komt in de top 10 één geneesmiddel voor dat niet geregistreerd is voor gebruik door kinderen uit de hele leeftijdsgroep. Uit nader onderzoek blijkt dat 2,7% van de methylfenidaat (Ritalin®) verstrekkingen (binnen de leeftijdsgroep) aan kinderen jonger dan 6 jaar wordt gedaan.

Maatregelen

Eind september 2004 heeft de Europese Commissie een voorstel gelanceerd om het geneesmiddelonderzoek bij kinderen te stimuleren. Het voorstel is om, net als in Amerika, het patent met een half jaar te verlengen als de fabrikanten speciaal onderzoek doen naar de effectiviteit en veiligheid van een medicijn bij kinderen. Daarnaast wil de Europese Commissie een fonds oprichten om onderzoek bij kinderen mogelijk te maken, en de bestaande informatie over medicijngebruik bij kinderen concentreren in een centrale databank.

Tabel 1: Top-10 neonaten en zuigelingen (0 tot 2 jaar) in 2003

Geneesmiddelen (ATC5)

Aantal voorschriften

Geregistreerd voor gebruik

Toepassing
1Amoxicilline (+ met enzymeremmer)147.000Vanaf 0 jaarBacteriële (luchtweg)infectie
2Fytomenadion85.300Geen leeftijdsgrens genoemdProfylaxe bloedstollingrisico’s
3Overige emollientia en protectiva*64.100Geen leeftijdsgrens genoemdHuid, zalven/crèmes zonder werkzaam bestanddeel
4Salbutamol52.800Geen leeftijdgrens genoemd of vanaf 2 jaar; afhankelijk van toedieningsvormBenauwdheidklachten
5Fusidinezuur43.900Geen leeftijdsgrens genoemdOoginfectie (bacterie)
6Miconazol*34.000Geen leeftijdsgrens genoemdHuid, schimmelaandoening
7Hydrocortison33.500Geen leeftijdsgrens genoemdHuid, eczeem
8Nystatine33.300Vanaf 0 jaarIn de mond en keel, spruw
9Paracetamol*31.600Vanaf 3 maandenPijn en koorts
10Miconazol31.200Vanaf 1 maandIn de mond en keel, spruw
* ook zonder recept verkrijgbaar

Tabel 2: Top-10 kinderen (2 tot 12 jaar) in 2003

Geneesmiddelen (ATC5)

Aantal voorschriften

Geregistreerd voor gebruik

Toepassing
1Amoxicilline (+ met enzymeremmer)422.000Vanaf 0 jaarBacteriële (luchtweg)infectie
2Salbutamol196.000Geen leeftijdgrens genoemd of vanaf 2 jaar; afhankelijk van toedieningsvormBenauwdheidklachten
3Fluticason162.000Vanaf 1 jaarBenauwdheidklachten
4Fusidinezuur135.000Geen leeftijdsgrens genoemdOoginfectie (bacterie)
5Overige emollientia en protectiva*130.000Geen leeftijdsgrens genoemdHuid, zalven/crèmes zonder werkzaam bestanddeel
6Paracetamol*92.000Vanaf 3 maandenPijn en koorts
7Methylfenidaat87.000Vanaf 6 jaarADHD
8Lactulose*84.000Vanaf 1 maandObstipatie
9Hydrocortison82.000Geen leeftijdsgrens genoemdHuid, eczeem
10Xylometazoline*65.000Vanaf 2 jaarNeusverkoudheid


Tabel 3: Top-10 adolescenten (12 tot 18 jaar) in 2003

Geneesmiddelen (ATC5)

Aantal voorschriften

Geregistreerd voor gebruik

Toepassing
1Oestrogeen met levonorgestrel209.000Door geslachtsrijpe vrouwAnticonceptiepil
2Natriumfluoride*101.000Vanaf 0 jaarFluoride mondspoeling
3Salbutamol87.000Geen leeftijdgrens genoemd of vanaf 2 jaar; afhankelijk van toedieningsvormBenauwdheidklachten
4Methylfenidaat80.000Vanaf 6 jaarADHD
5Cyproteron met oestrogeen65.000Door geslachtsrijpe vrouwAcne
6Erytromicyne64.000Vanaf 2 jaarBacteriële (luchtweg)infectie
7Amoxicilline56.000Vanaf 0 jaarBacteriële (luchtweg)infectie
8Fluticason (nasaal)43.000Vanaf 1 jaarAllergische neusklachten
9Cetirizine*40.000Vanaf 2 jaarAllergische klachten
10Desloratidine40.000Vanaf 12 jaarAllergische klachten
* ook zonder recept verkrijgbaar

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

Dit is een publicatie van de Stichting Farmaceutische Kengetallen.
Overname van tekst, gegevens, tabellen of grafieken is toegestaan mits onder volledige bronvermelding.

Back to top