SFK-deelnemers actief met cijfers

Apotheken leveren op vrijwillige basis gegevens aan de SFK aan omtrent de door hen verstrekte geneesmiddelen. Het aantal openbare apotheken dat meedoet, is het afgelopen jaar verder opgelopen van 1.546 tot 1.581 deelnemers (figuur 1). Hieronder vallen ook 4 Baxterapotheken. Dit komt neer op 90% van de 1.758 apotheken in Nederland. Hiermee beschikt de SFK over de omvangrijkste gegevensverzameling op dit gebied in Nederland. De voortschrijdende uitbreiding van het aantal deelnemers is vooral toe te schrijven aan het feit dat apothekers de dienstverlening van de SFK op het gebied van managementinformatie en praktijkondersteuning in toenemende mate appreciëren.

SFK Data Warehouse: 112 samenwerkingsverbanden

Iedere SFK-deelnemer heeft kosteloos toegang tot de eigen apotheekgegevens in de grote on line databank van de SFK, het SFK Data Warehouse. Hier zijn de apotheekgegevens gestructureerd opgeslagen in drie dataverzamelingen, ‘kubussen’, die inzage geven in management-, inkoop- en therapeutische informatie. Een apotheker kan zelf selecties maken op basis van de kenmerken die iedere kubus biedt. Omdat de gegevens zijn voorberekend, krijgen apothekers niet alleen snel resultaten terug, maar leent het SFK Data Warehouse zich ook uitstekend om informatie uit te wisselen met collega’s. Momenteel telt de SFK 112 unieke samenwerkingsverbanden in het Data Warehouse, gevormd door 500 apotheken. Verreweg de meest apotheekgroepen (n=105) delen informatie met elkaar in de therapeutische kubus. Hiermee kunnen zij o.a. inzage krijgen in de voorschrijfcijfers van de huisartsen uit één FarmacoTherapeutische Overleggroep (FTO-groep), omdat de SFK de voorschriften van de artsen die door de verschillende apotheken worden verwerkt, samenvoegt zodat een totaalbeeld per arts ontstaat.

FTO Praktijkprogramma’s in trek

Ter ondersteuning van het farmacotherapeutisch beleid in de apotheek realiseert de SFK in samenwerking met DGV, Nederlands instituut voor verantwoord medicijngebruik, FTO Praktijkprogramma’s. Met een praktijkprogramma worden de apothekers voorzien van kant-en-klare, gerichte informatie over de voorschrijfcijfers van de huisartsen binnen het verzorgingsgebied van de apotheek en over patiënten binnen de eigen praktijk die mogelijk niet optimaal behandeld worden. Er zijn praktijkprogramma’s beschikbaar rond het gebruik van benzodiazepines, maagmiddelen, lipideverlagers, antidepressiva en NSAID’s. Daarnaast zullen in de komende periode programma’s worden geïntroduceerd over geneesmiddelen bij diabetes, polyfarmacie en antibiotica. Door middel van een all-in abonnement kan een apotheker zich tegen relatief lage kosten in één keer toegang verschaffen tot al deze thema’s, maar ook een abonnement op 1 programma is mogelijk. Er zijn 450 SFK-deelnemers die een abonnement hebben op 1 of meer praktijkprogramma’s. Sinds kort biedt de SFK ook de mogelijkheid om de praktijkprogramma’s in apotheekgroepsverband te raadplegen. Inmiddels maken 34 apotheekgroepen van deze kostenloze service van de SFK gebruik.

Top-5 FPZ Searches

In samenwerking met het Wetenschappelijk Instituut Nederlandse Apothekers (WINAp) ontwikkelt de SFK FPZ Searches. Dit zijn farmaco-epidemiologische searches waarmee de apotheker op eenvoudige wijze cijfers kan verkrijgen over patiënten die mogelijk extra zorg nodig hebben van het apotheekteam, of bij wie een verbetering van de farmacotherapeutische behandeling wenselijk lijkt. Apothekers kunnen in overleg met patiënt en huisartsen hiertoe het initiatief nemen. Vaak sluiten de SFK en WINAP aan op actuele ontwikkelingen in de gezondheidszorg, zoals het inzichtelijk maken van patiënten die een geneesmiddel gebruiken dat in de vakmatige actualiteit is. Dit gold recent voor atenololgebruikers en in de zomer van 2003 voor vrouwen die langdurig geslachtshormonen gebruikten bij menopauzale klachten. Andere searches, zoals de Interactie searches, dienen om de kwaliteit van de zorgverlening in de apotheek te monitoren. Er zijn diverse FPZ Searches beschikbaar die SFK-deelnemers allemaal kosteloos kunnen bekijken via de SFK-website. In het eerste kwartaal van 2005 hebben 735 apotheken een of meer FPZ Searches geraadpleegd. Momenteel is Therapieherziening van atenolol-patiënten de meest populaire search (n=496), gevolgd door de Interactie searches (n=400) (tabel 1).

In de loop van 2005 zal het aantal kant-en-klare thematische programma’s verder worden uitgebreid, waarbij SFK, DGV en WINAp in een samenwerkingtraject de expertises van de afzonderlijke partijen op het terrein van FTO en FPZ bundelen.

Figuur 1: aantal openbare apotheken dat bij de SFK is aangesloten

Tabel 1: Top-5 FPZ Searches (1ste kwartaal 2005)