Verwerkingsgraad stabiliseert

In 2004 nam de verwerkingsgraad nog met 2% af ten opzichte van het jaar daarvoor. Vanwege de aanpassing van het verstrekkingenbesluit in januari 2004 bleef de voorschriftenstijging destijds achter ten opzichte van de reguliere ontwikkeling in eerdere jaren. Met ingang van 2005 heeft de overheid deze aanpassing deels teruggedraaid. Door het heropnemen van zelfzorgmedicatie voor chronisch gebruik in het wettelijk verzekerd geneesmiddelenpakket is het geneesmiddelengebruik via de openbare apotheken (WTG en Buiten-WTG totaal) het afgelopen jaar met 3,1% toegenomen.

Verwerkingsgraad

De verwerkingsgraad, het aantal voorschriften in relatie tot het aantal apothekersassistenten (omgerekend naar fulltime basis), is een goede maatstaf om te beoordelen of het personeelsbestand zich verhoudt tot de werkdruk in de apotheek. In 2005 komt de gemiddelde verwerkingsgraad uit op 14.090 voorschriften per fulltime apothekersassistent (figuur 1). Dit betekent dat een fulltime assistent gemiddeld 25 voorschriften minder heeft verwerkt dan in 2004, toen de verwerkingsgraad 14.115 voorschriften bedroeg. Bij de berekening van de verwerkingsgraad wordt uitgegaan van de verstrekte WTG- en Buiten-WTG-geneesmiddelen ongeacht of deze vergoed worden door de zorgverzekeraar. Medische hulpmiddelen zoals stoma- en incontinentiematerialen en pure handverkoopartikelen die ook vrij verkrijgbaar zijn in drogisterij of supermarkt (en niet geregistreerd worden via het apotheekinformatiesysteem) worden niet meegeteld bij de vaststelling van de verwerkingsgraad.

Deeltijdwerk

Op 1 januari 2006 waren er volgens opgave van het Pensioenfonds Medewerkers Apotheken (PMA) 15.096 personen werkzaam als apothekersassistent in een openbare apotheek. Ten opzichte van het voorgaande jaar betreft dit een stijging van 455 personen (+ 4,1%). In effectieve zin wordt de stijging enigszins teniet gedaan, doordat de meeste apothekersassistenten er de voorkeur aan geven om parttime te werken. In 2005 kwam de gemiddelde werkweek onder de assistenten uit op 25,5 uur. Van alle apothekersassistenten heeft 27% een voltijdsbetrekking (36 uur per week). In 2002 was dat 32% en in 1999 werkte nog 42% van de assistenten fulltime. Onder de mannen is het aantal fulltimers afgenomen van 77% naar 72%, bij de vrouwen bleef dit met 26% ongeveer gelijk aan 2004. Slechts 1% van de werkzame apothekersassistenten is een man. Iets meer dan de helft van alle apothekersassistenten werkt per week 24 uur of minder. Het zijn voornamelijk de jongere (vrouwelijke) assistenten in de leeftijd tot 30 jaar die een voltijdsbetrekking hebben. Ongetwijfeld speelt de wens om werk en gezin te kunnen combineren een belangrijke rol bij de grote behoefte aan deeltijdwerk.

Werkdruk valt mee

Uit gegevens van het PMA blijkt dat er het afgelopen jaar 5.162 personen als ondersteunend personeel in dienst van de apotheken waren, van wie het merendeel (78%) vrouw. Van alle ondersteunende medewerkers werkt slechts 18% fulltime. Gemiddeld werken zij 19 uur per week. De groei van het ondersteunend personeel met 105 personen (+ 2%) in 2005 vormt de laagste toename sinds jaren. Ook in 2004 was deze groei al tanende: toen nam het aantal ondersteunende medewerkers toe met 3%. Tot 2004 bedroeg de gemiddelde jaarlijkse groei 17%. Met name begin jaren 2000 lag de werkdruk in de openbare apotheken zeer hoog. Waar destijds veel apotheken hebben geprobeerd om een tekort aan apothekersassistenten op te vangen door apotheekhulpen en andere ondersteunende medewerkers aan te trekken, wijst de lage groei van het ondersteunend personeel er nu op dat de druk op de arbeidsmarkt is afgenomen.

Figuur 1: Ontwikkeling verwerkingsgraad in de openbare apotheek