Op, naar en door de huid

Op de huid

Sinds 2003 schommelen de uitgaven aan geneesmiddelen die bij huidklachten op de huid worden aangebracht en door de arts worden voorgeschreven zo rond de € 95 miljoen. De beperking van de aanspraak op buiten-WMG geneesmiddelen in 2004 heeft daarin geen wijziging gebracht. Wel moeten de mensen meer zelf betalen. In 2003 kwam nog € 4 miljoen voor eigen rekening, in 2006 was dit opgelopen tot bijna € 9 miljoen. Deze toename is vrijwel in zijn geheel toe te schrijven aan de antischimmel middelen, zoals miconazolcreme, die sinds 2004 niet meer voor vergoeding in aanmerking komen. Van de uitgaven is € 53 miljoen bestemd voor de materiaalkosten van de geneesmiddelen. Het restant betreft de apotheekvergoeding voor de verwerking van 8,5 miljoen voorschriften in 2006.

Naar de huid

Behalve de geneesmiddelen die op de huid zelf worden aangebracht, zijn er geneesmiddelen die toegepast worden bij huidklachten (ATC-hoofdgroep D), maar die via de ‘normale’, orale weg worden ingenomen. Voorbeelden hiervan zijn terbinafine (merknaam Lamisil® ) dat in deze vorm bij kalknagels, een schimmelinfectie van de nagels, wordt toegepast, acitretine (merknaam Neotigason®) bij psoriasis, isotretinoine (merknaam Roaccutane®) bij ernstige acné en finasteride (merknaam Propecia®) bij beginnende kaalheid bij mannen. De jaaromzet van deze middelen bedraagt één of enkele miljoenen, terbinafine uitgezonderd. De uitgaven aan orale terbinafine bedroegen in 2006 ruim € 11,5 miljoen. Het verstrekkingenpatroon van dit laatste middel vertoont een seizoensritme. In de zomermaanden heeft dit middel de hoogste omzet, die in 2003 en in 2006 achterbleef bij de andere jaren.

Door de huid

Er zijn ook geneesmiddelen die juist op een gezonde huid worden aangebracht. De huid fungeert in dat geval uitsluitend als een transportmiddel. De werkzame stof heeft geen werking op of in de huid, maar gaat door de huid naar het bloed, om zo door het lichaam te worden verspreid. Deze transdermale of transcutane toedieningsweg wordt voor diverse farmacotherapeutische doeleinden gebruikt, meestal in de vorm van een pleister, en in een enkel geval als gel. Fentanyl, een centraal werkende pijnstiller die tot de opiaten behoort, kent de grootste omzet in deze groep. Het aantal voorschriften van dit middel is de afgelopen jaren sterk gestegen, van 140.000 in 2002 tot 260.000 in 2006.

Figuur 1: Uitgaven en verstrekkingen van terbinafine

In de blote-voetenperiode (zomermaanden) heeft terbinafine de hoogste omzet. In 2003 en in 2006 bleven de verstrekkingen achter bij de andere jaren. Het beschikbaar komen van generieke varianten en het convenant zorgden voor lagere prijzen vanaf 2005.
 

Tabel 1: Verstrekkingen en uitgaven in 2006 van geneesmiddelen via transdermale toedieningsweg 

^{* Ook vrij verkrijgbaar}

Uit de tabel blijkt de diversiteit van de middelen die op transdermale wijze in het lichaam worden gebracht.