Omvang allergeentherapie neemt verder af
5 april 2012, Pharmaceutisch Weekblad, Jaargang 147 Nr 14
Een behandeling met allergenen wordt toegepast om de overgevoeligheid voor het betreffende allergeen te verminderen. Dit wordt immunotherapie of hyposensibilisatie genoemd. Allergenen zijn stoffen die bij sommige mensen die daar aanleg voor hebben, allergie veroorzaken. Door deze mensen kleine hoeveelheden van het allergeen te laten gebruiken – onderhuids door injectie, oraal of onder de tong - kan de gevoeligheid voor het allergeen verminderen. Vaak is een therapie van meerdere jaren nodig om het gewenste effect te bereiken. Deze therapie wordt vooral ingezet bij allergie voor boom- en graspollen, huisstofmijten en huisdieren, maar ook ter voorkoming van ernstige allergische reacties ten gevolge van insectensteken, zoals die van bij en wesp.
Registratie en vergoeding
De afgelopen twee decennia is veel te doen geweest over de registratie en de vergoeding van allergenen. Tot 1993 vielen allergenen onder de wet op sera en vaccins en hoefden daarom niet geregistreerd te worden. In 1993 kwamen deze producten onder de reikwijdte van de wet op de geneesmiddelenvoorziening (thans de geneesmiddelenwet) en zijn sindsdien registratieplichtig. In de loop van jaren zijn veel, maar nog lang niet alle allergenen geregistreerd. In januari 2008 kondigde de minister van VWS aan dat vergoeding van allergenen vanaf 2009 alleen nog mogelijk was voor geregistreerde allergenen. Fabrikanten hebben via de rechter succesvol de vergoeding uit de basisverzekering van een aantal niet-geregistreerde allergenen afgedwongen. Sindsdien bestaat een overgangsregeling. In 2011 betrof nog geen 40% van de verstrekkingen van allergenen een geregistreerd product.
Aantal gebruikers onveranderd
Het aantal verstrekkingen van allergenen is in 2011 uitgekomen op 100.000. Dit is 8% lager dan in 2010. Deze daling komt vooral op rekening van de allergeenextractoplossingen, waarvan de opname in het lichaam plaatsvindt via de mond of via het mondslijmvlies (onder de tong). Tegenover een lager gebruik van deze middelen staat een toename van het gebruik van Grazax tabletten. Dit was in 2011 het meest verstrekte allergeen. Nederlandse apotheken verstrekten dit middel, dat een gestandaardiseerd allergeenextraxt van pollen van timotheegras bevat, vorig jaar bijna 13.000 keer. Sinds dit middel in de loop van 2007 beschikbaar kwam, nam het aantal verstrekkingen jaarlijks gemiddeld met zo’n 3.500 toe. De tablet moet niet worden doorgeslikt, maar onder de tong worden gelegd, waarna de allergeen via het mondslijmvlies wordt opgenomen. Ondanks de afname van het aantal verstrekkingen is het totaal aantal mensen aan wie in 2011 allergenen zijn verstrekt (30.000) gelijk gebleven aan dat in 2010. In de jaren daarvoor was een ontwikkeling waarneembaar in het aantal gebruikers die ongeveer gelijke tred hield met het aantal verstrekkingen.
Financieel risico
Ook het bedrag dat in 2011 met de verstrekkingen van allergenen is gemoeid, daalde met 8% en kwam uit op ruim € 35 miljoen. Dit komt neer op gemiddeld ruim € 1.000 per gebruiker per jaar. Sinds de taxe van oktober 2011 is voor bijna 60 allergeen producten, samen goed voor ongeveer 65% van alle verstrekkingen in 2011, de apotheekinkoopprijs (AIP) met ongeveer 3% gestegen. Het betreft producten van de registratiehouders Alk-Abello en Artu Biologicals. Het laatstgenoemde bedrijf maakt sinds 2010 onderdeel uit van het eerstgenoemde. Apothekers lopen een financieel risico bij de verstrekking van deze middelen aan verzekerden van zorgverzekeraars die als gevolg van de introductie van de vrije prijzen systematiek de vergoeding van de geneesmiddelen hebben gemaximeerd tot het niveau in de taxe van oktober 2010. Dit komt neer op ongeveer € 10 per verstrekking. De totale prijsstijging komt uit op een bedrag van ruim € 800.000.
figuur 1: Ontwikkelingen (geïndexeerd) van kosten en aantal verstrekkingen van allergenen (2002 =100%)
Na jaren van stijging nemen sinds 2008 kosten en aantal verstrekkingen van allergenen af.
Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen
Dit is een publicatie van de Stichting Farmaceutische Kengetallen.
Overname van tekst, gegevens, tabellen of grafieken is toegestaan mits
onder volledige bronvermelding.