Top 20 geneesmiddelen veilig voor kinderen

Ook VWS-minister Edith Schippers is van mening dat het Kinderformularium onmisbaar is voor het veilig voorschrijven van geneesmiddelen aan kinderen en dat het bijdraagt aan een vermindering van medicatiefouten. In de kindergeneeskunde is het vaak onvermijdelijk een geneesmiddel off-label voor te schrijven. Het betreft in veruit de meeste gevallen geneesmiddelen die wel geregistreerd zijn voor volwassenen en oudere kinderen, maar niet voor jonge kinderen. Het ontbreken van on-label-medicijnen voor kinderen wordt veroorzaakt door enerzijds de strenge regels voor onderzoek bij kinderen en anderzijds de onaantrekkelijke kosten/baten-verhouding van dergelijke onderzoeken voor de farmaceutische industrie.

Kinderformularium onmisbaar

Als een geneesmiddel niet is geregistreerd voor kinderen, betekent dit niet dat dit middel verboden is voor kinderen. Als er geen aanwijzing is dat het geneesmiddel schadelijk is voor een kind, kan een arts, afhankelijk van de ernst van de aandoening, toch overwegen om het middel voor te schrijven. Daarbij is het Kinderformularium, een uitgave van het Nederlands Kenniscentrum voor Farmacotherapie bij Kinderen (NKFK), van onmisbare betekenis. Het Kinderformularium maakt voor die geneesmiddelen alsnog de afweging tussen effectiviteit en veiligheid op basis van de beschikbare literatuur. De conclusies worden vertaald naar praktische, evidence-based, informatie voor artsen en apothekers.

Top 20 veilig

Het meest door kinderen van 10 jaar en jonger gebruikte geneesmiddel is amoxicilline. In 2011 verstrekten Nederlandse apotheken dat aan 320.000 kinderen uit deze leeftijdsgroep. Op de tweede plaats komt salbutamol. Van de twintig in 2011 meest toegepaste geneesmiddelen (op ATC5-niveau) bij kinderen die jonger zijn dan 11 jaar, hebben zeven geen specifieke registratie voor het gebruik in deze leeftijdsgroep. Dit zijn zonder uitzondering geneesmiddelen voor uitwendig gebruik, waarvoor in de registratiegegevens geen terughoudendheid bij het gebruik bij kinderen wordt genoemd. Het gebruik is daarmee veilig te noemen. Voor alle geneesmiddelen in de lijst die via de mond of luchtwegen worden gebruikt, bestaat een registratie voor kinderen. Twee van de twintig middelen komen niet voor in het Kinderformularium, waaruit voorzichtig de conclusie kan worden getrokken dat de redactie van het Kinderformularium voor deze geneesmiddelen geen plaats in de praktijk ziet weggelegd.

tabel 1: Top 20 van meest gebruikte geneesmiddelen door kinderen tot 11 jaar in aantallen gebruikers in 2011

Alle in de tabel vermelde geneesmiddelen zonder kinderregistratie zijn toch veilig voor gebruik bij kinderen.