10% minder gebruikers van niet-vergoede medicatie
18 februari 2021, Pharmaceutisch Weekblad, Jaargang 156 Nr 7
In Nederland komen receptplichtige geneesmiddelen in principe voor vergoeding uit het basispakket in aanmerking. Voor een deel van deze geneesmiddelen heeft de overheid echter, vanwege bezuinigings- of doelmatigheidsoverwegingen, de vergoeding beperkt of uitgesloten.
De grootste groep gebruikers van niet-pakketmiddelen bestaat uit gebruiksters van hormonale anti-conceptiva. Deze middelen worden alleen vanuit het basispakket vergoed voor vrouwen tot 21 jaar. In 2020 kregen de bijna 1,2 miljoen vrouwen van 21 jaar of ouder de door hen uitgegeven € 48 miljoen aan hormonale en lokale anticonceptiva niet vergoed.
Verder moesten zo’n 1 miljoen gebruikers van slaap- en kalmeringsmiddelen van het benzodiazepinetype € 42 miljoen uit eigen zak betalen, omdat niet werd voldaan aan de vergoedingsvoorwaarden.
Vooral dalers
Binnen de top 10 niet-pakketgeneesmiddelen waaraan het meest geld is besteed, lag het gebruik van de meeste middelen in 2020 enigszins tot flink onder het niveau van 2019. Van de twee grootste groepen, de hormonale en lokale anticonceptiva en de benzodiazepines, viel het gebruik 5% respectievelijk 6% lager uit. De grootste teruggang vond plaats bij de malariamiddelen, vaccins en colecalciferol. Zowel de uitgaven als het gebruik van profylactisch toegepaste malariamiddelen lagen in 2020 driekwart lager dan het jaar ervoor. Dit is waarschijnlijk toe te schrijven aan het uitblijven van vakantiereizen vanwege corona. Hierdoor vallen de malariamiddelen buiten de top 10 van 2020.
Binnen de vaccins lieten vooral de zelf betaalde meningokokkenvaccins en DKT-vaccins een teruggang zien. In beide gevallen is er minder vraag naar deze vaccins sinds ze voor bepaalde doelgroepen zijn opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. De openbare apotheek verstrekt geen vaccins in het kader van dit vaccinatieprogramma.
Een geneesmiddelgroep in de top 10 niet-pakketgeneesmiddelen die wel een sterke groei doormaakte, was de groep stoppen-met-rokenmiddelen. Antirookmiddelen vallen buiten het basispakket, maar als ze worden ingezet in het kader van stoppen-met-rokenprogramma’s heeft de verzekerde wel recht op vergoeding. Het is dus waarschijnlijk dat een deel van de € 13 miljoen die rokers in 2020 uitgaven aan deze middelen, alsnog werd vergoed.
Geneesmiddelen met hoogste uitgaven buiten basispakket (2020)
| geneesmiddelgroep | v/u* | aantal gebruikers | % verschil 2019 | uitgaven (x mln €) | % verschil 2019 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | anticonceptiva, hormonale en lokale | v | 1.177.000 | -5% | 48,4 | -8% |
| 2 | slaap- en kalmeringsmiddelen | v | 998.000 | -6% | 42,4 | -4% |
| 3 | maagzuurremmers | v | 827.000 | 2% | 15,0 | 7% |
| 4 | middelen bij stoppen met roken | v | 65.000 | 24% | 13,0 | 45% |
| 5 | middelen bij erectiestoornissen | u | 104.000 | -6% | 12,7 | -7% |
| 6 | medicinale cannabis | u | 9.000 | -18% | 5,1 | 8% |
| 7 | paracetamol | u | 85.000 | -22% | 3,9 | -11% |
| 8 | vaccins, virale en bacteriële | v | 36.000 | -65% | 3,1 | -49% |
| 9 | colecalciferol (vitamine D3) | u | 51.000 | -63% | 2,2 | -46% |
| 10 | hydrokinine | u | 27.000 | -13% | 1,8 | -8% |
* v = onder voorwaarden toegelaten tot basispakket | u = onvoorwaardelijk uitgesloten
Top 10 niet-pakketgeneesmiddelen gedomineerd door dalers
Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen
Dit is een publicatie van de Stichting Farmaceutische Kengetallen.
Overname van tekst, gegevens, tabellen of grafieken is toegestaan mits
onder volledige bronvermelding.