Bijbetaling vertoont stijgende lijn

In het Geneesmiddelvergoedingssysteem (GVS) wordt bepaald dat de overheid voor geneesmiddelen die onderling vervangbaar zijn een vergoedingslimiet vaststelt. Voor geneesmiddelen die door de fabrikant boven die limiet zijn geprijsd is een eigen bijdrage verschuldigd. Deze bijdrage is gelijk aan het verschil tussen de vergoedingslimiet en de officiële inkoopprijs van het geneesmiddel.

Stijgende lijn

In de jaren 2002 tot en met 2005 schommelde het totaal aan eigen bijdragen jaarlijks zo rond de € 19 miljoen, met een uitzondering van 2004 toen dit bedrag eenmalig € 14,5 miljoen euro bedroeg. Vanaf 2006, het jaar van de invoering van het zorgverzekeringstelsel, neemt het bedrag aan eigen bijdragen jaarlijks met ongeveer € 10 miljoen toe. Dit jaar komt het totaal aan eigen bijdragen naar schatting uit op een bedrag van € 42 miljoen (figuur). Dit is gebaseerd op gegevens over de eerste drie kwartalen 2007.

Per geneesmiddel

Methylfenidaat, een ADHD geneesmiddel, voert in 2007 de lijst van GVS-bijbetalers aan met een totaal bedrag van naar verwachting ruim € 12 miljoen, een stijging van € 4,5 miljoen ten opzichte van 2006. Het gaat hierbij vrijwel uitsluitend om de varianten met gereguleerde afgifte die onder de naam Concerta beschikbaar zijn. Voor het ADHD-middel atomoxetine (Strattera) zal het bij te betalen bedrag in 2007 uitkomen op bijna €4,5 miljoen, terwijl dat in 2006 € 2,4 miljoen bedroeg ¹. Ook voor orale anticonceptieve combinatiepreparaten geldt een hoog bedrag aan eigen bijdragen. In 2007 zal dat naar verwachting ruim € 8 miljoen zijn. Dit bedrag heeft betrekking op alle verstrekkingen, dat wil zeggen inclusief die aan vrouwen boven de 21 jaar, waarvoor de pil op dit moment niet in het basispakket is opgenomen. Voor vrouwen onder de 21 jaar, geldt voor de pil dit jaar een gezamenlijke eigen bijdrage van €1,5 miljoen. Aan het anti-incontinentiemiddel tolterodine (Detrusitol) wordt de laatste 4 jaar jaarlijks ongeveer hetzelfde bedrag aan eigen bijdragen betaald, zo’n € 3,8 miljoen.

Per voorschrift

Per voorschrift is voor Menopauzegonadotrofine (Menopur) dat bij onvruchtbaarheid wordt toegepast, in 2007 de hoogste eigen bijdrage van kracht, namelijk € 204. Per 1 oktober is de vergoedingslimiet voor dit middel gewijzigd door een andere clusterindeling, waardoor het middel weer volledig wordt vergoed. Het hepatitis-C middel peginterferon alfa 2a (Pegasys) voert vanaf dat moment de lijst aan met een eigen bijdrage van gemiddeld € 130 per voorschrift, op de voet gevolgd door het anti-Parkinson middel rasagiline (Azilect): €123 per voorschrift.

Niet door patiënt

Overigens betalen de patiënten niet alle eigen bijdragen zelf. Zorgverzekeraars nemen in toenemende mate eigen bijdragen voor geneesmiddelen op in de aanvullende verzekeringen. De SFK heeft geen inzicht in de omvang daarvan. Sommige leveranciers, zoals de producent van Azilect informeren de gebruikers van hun geneesmiddel (via de website) over de zorgverzekeraars die eigen bijdragen vergoeden. Andere fabrikanten nemen de bijbetaling voor eigen rekening. Dit geldt voor een tiental middelen, waaronder de hier genoemde Detrusitol en Pegasys. Uit strategische overwegingen (in internationaal perspectief) wensen de fabrikanten de betreffende producten niet onder de vergoedingslimiet te prijzen, maar willen ook niet dat de patiënt voor de bijbetaling opdraait. In de praktijk betekent dit dat niet de patiënt in de apotheek de eigen bijdrage betaalt, maar dat de apotheker deze bij de fabrikant in rekening brengt, met alle bijbehorende extra werkzaamheden.

¹ Zie ook de SFK-rubriek in PW 30 2007

Figuur 1: Totaal aan eigen bijdragen in miljoen euro per jaar

Vanaf 2006, toen de zorgverzekeringswet van kracht werd, nemen de eigen bijdragen sterk toe.