Het centraal zenuwstelsel

 Daarmee behoren de geneesmiddelen in deze categorie tot de meest voorgeschreven geneesmiddelen in Nederland. In de eerste drie kwartalen van 1998 is er via de openbare apotheek ruim 17 miljoen keer een geneesmiddel verstrekt dat gericht is op het centraal zenuwstelsel. Hiermee was ruim ƒ 395 miljoen aan kosten gemoeid.

Het gaat hierbij om de volgende soorten geneesmiddelen:

• kalmerings- en slaapmiddelen;
• pijnstillers;
• antidepressiva;
• geneesmiddelen tegen epilepsie;
• parkinsonmiddelen;
• overige geneesmiddelen voor het centraal zenuwstelsel.

Vooral ouderen gebruiken kalmerings- en slaapmiddelen

De kalmerings- en slaapmiddelen vormen de grootste groep binnen de categorie geneesmiddelen voor het centraal zenuwstelsel. In de periode januari - september 1998 zijn hiervoor via de openbare apotheek circa 8,5 miljoen geneesmiddelen verstrekt. Met name ouderen gebruiken veel van deze middelen. 43,7% van de voorschriften voor kalmerings- en slaapmiddelen wordt verstrekt aan personen van 65 jaar of ouder en 39,3% aan personen in de leeftijdsgroep 40-64 jaar. De meest voorgeschreven kalmerings- en slaapmiddelen zijn benzodiazepinen zoals oxazepam, temazepam en diazepam.

Wordt Nederland depressiever?

De Stichting Farmaceutische Kengetallen signaleert een sterke stijging in het gebruik van antidepressiva. De afgelopen vier jaar is het gebruik van deze geneesmiddelen jaarlijks met gemiddeld 12,3% gestegen. In de eerste negen maanden van dit jaar zijn er in de openbare apotheek 2,6 miljoen voorschriften voor antidepressiva afgegeven. Aan kosten was hiermee ruim ƒ 141 miljoen gemoeid. In Noord-Nederland (Groningen, Friesland en Drenthe) worden de meeste antidepressiva gebruikt, namelijk gemiddeld 0,37 voorschriften per ziekenfondsverzekerde per jaar. Het minst wordt gebruikt in de Randstad. In de provincies Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland wordt er per ziekenfondsverzekerde gemiddeld 0,29 keer per jaar een antidepressivum verstrekt.

Paracetamol meest voorgeschreven geneesmiddel

Via de openbare apotheek is in de eerste drie kwartalen van dit jaar 4,2 miljoen keer een pijnstiller op voorschrift verstrekt. De belangrijkste pijnstiller, en het meest voorgeschreven geneesmiddel, is paracetamol. Meer dan de helft van alle afgeleverde geneesmiddelen betreft dit geneesmiddel. Het ministerie van VWS is voornemens vanaf 1 april 1999 zelfzorggeneesmiddelen die op recept worden afgeleverd (waaronder paracetamol) niet langer te vergoeden via het wettelijk verzekerde geneesmiddelenpakket. Alleen voor chronisch zieken wordt mogelijk een uitzondering gemaakt. Wanneer er een verschuiving optreedt naar pijnstillers uit de categorie WTG die wel vergoed blijven dan zullen de kosten vele malen hoger worden.

Figuur 1: afgeleverde geneesmiddelen voor het centraal zenuwstelsel, naar soort geneesmiddel
             Periode januari - september 1998