De gemiddelde apotheek in 2000

In 2000 is de omzet aan farmaceutische hulp van een gemiddelde openbare apotheek gestegen tot ƒ 4,3 miljoen. Ten opzichte van het daaraan voorafgaande jaar betreft dit een toename van 7 %. De kosten van de geneesmiddelen stegen met 8 %, terwijl de inkomsten van de gemiddelde apotheekpraktijk het afgelopen jaar met 5,5 % toenamen. Eventuele inkoopvoordelen niet meegerekend realiseerde de gemiddelde openbare apotheek het afgelopen jaar een brutowinst van ƒ 876.000. Dit komt overeen met 20,5 % van de omzet farmaceutische hulp (figuur 1). Anders gesteld: van iedere gulden die er aan geneesmiddelen besteed wordt, gaat ongeveer 20 cent direct naar de apotheek ter bekostiging van de apotheekpraktijkkosten inclusief het inkomen van de apothekereigenaar (van de 20 cent gaat uiteindelijk 4 cent naar de apotheker zelf).

Hogere receptregelvergoeding

De omzet van een apotheek geeft op zichzelf geen juiste indicatie van de winstgevendheid van een apotheek. Apotheken die veel zeer dure geneesmiddelen (zoals AIDS-middelen en bloedpreparaten) afleveren, realiseren wel een hoge omzet, maar behalen daarmee nog geen hoge winst. De vaste receptregelvergoeding die de apotheek per afgeleverd receptgeneesmiddel - ongeacht de prijs van dit middel - in rekening mag brengen, bepaalt het leeuwedeel van de apotheekinkomsten. Het aantal voorschriften biedt derhalve meer inzicht in de inkomstenkant van de apotheek. In 2000 behandelde een gemiddelde apotheek 75.700 voorschriften. Dit is slechts 800 voorschriften meer dan in 1999. Een van de verklaringen voor de gematigde voorschriftengroei is de invoering van de zogeheten "1-september-maatregel". Per 1 september van het jaar 1999 worden zelfzorggeneesmiddelen alleen nog vergoed door de zorgverzekeraar als de arts de middelen voor chronisch gebruik voorschrijft. Het aantal voorschriften voor dergelijke (buiten-WTG-)middelen daalde in de gemiddelde apotheek van 11.000 tot 10.500. Tegenover deze daling staat overigens een lichte toename (3%) van de handverkoopartikelen. De toename van de apotheekinkomsten is vooral toe te schrijven aan de ophoging van de vaste afleververgoeding voor receptgeneesmiddel (WTG) per 1 januari 2000 van ƒ 11,20 tot ƒ 11,85.

Ingeleverde korting

De verhoging van de receptregelvergoeding hangt samen met een afspraak met de Minister van VWS omtrent het verplicht inleveren van meer inkoopvoordelen door apothekers. Bij de receptgeneesmiddelen hebben de apothekers gemiddeld ƒ 200.000 aan inkoopvoordelen via de zorgverzekeraar doorberekend aan de patiënt. Zonder deze wettelijke kortingsmaatregel, de "claw back", zouden de kosten van de receptgeneesmiddelen uitgekomen zijn op ƒ 3.372.000 i.p.v. ƒ 3.172.000. De Stichting Farmaceutische Kengetallen heeft geen inzicht in cijfers die aangeven hoeveel inkoopvoordelen apotheken zelf bedingen bij hun leveranciers. Onderzoek van PriceWaterhouseCoopers in 1999 wees uit dat apotheken gemiddeld 8,9% aan inkoopvoordelen behaalden. Bij de huidige inkoopwaarde van ƒ 3,4 miljoen per apotheek komt dat overeen ƒ 300.000. Na aftrek van de "claw back" blijft hiervan ƒ 100.000 over ter financiering van de kosten en risico's die niet worden gedekt door de receptregelvergoeding. Als de hogere "claw back" wordt afgezet tegen de hogere apotheekvergoeding, blijkt de gemiddelde apotheek ondanks de toename van de geneesmiddelenomzet ruim ƒ 50.000 te hebben ingeleverd ten opzichte van 1999.

Tabel 1: omzet farmaceutische hulp per apotheek in 2000